Trądzik grudkowy od A do Z

Okres dojrzewania nie jest łatwym, ciało młodej osoby zmienia się wtedy pod wieloma względami. Ma to swoje dobre i złe strony i jest przyczyną pewnych problemów. Jednym z nich, jednym z najpowszechniejszych, jest trądzik pospolity (acne vulgaris) i trądzik grudkowy, który jest jedną z jego postaci.

Niektórzy z nas postrzegają trądzik jako defekt kosmetyczny, tymczasem jego pojawienie się na skórze wiąże się z pewnymi dysfunkcjami w pracy organizmu, z nadmiarem hormonów, które zanim się ustabilizują na odpowiednim poziomie kształtują organizm, ale też mogą spowodować wiele spustoszeń na twarzy (i w psychice) młodej osoby.

Na szczęście skrajne postaci trądziku, w tym rozległy trądzik grudkowy, obserwowane są rzadko. W większości przypadków przeważają jego lekkie postaci, a u niektórych nastolatków trądzik jest niemal niewidoczny.

Dlaczego akurat okres dojrzewania?

Dlaczego trądzik grudkowy pojawia się wraz z okresem dojrzewania? Dlatego, że wtedy organizm zaczyna produkować hormony. Za trądzik odpowiedzialne są hormony męskie – androgeny, i ich główny przedstawiciel testosteron.

Dlatego ciężkie postaci trądziku pojawiają się głównie u dojrzewających chłopców, zmiany skórne u dziewcząt nie są tak intensywne ani tak rozległe, bo w organizmy kobiet wytwarzają testosteron w niewielkich ilościach.

Trądzik i związane z nim cierpienia psychiczne (pogorszenie samooceny, kompleksy) nie są jedynym zagrożeniem. Po trądziku, który pozostanie nieleczony, w którym dojdzie do poważnych zakażeń bakteryjnych lub który zaniedbamy i będziemy nieodpowiednio pielęgnować, mogą pozostać blizny, które u niektórych osób utrzymują się do końca życia.

Trądzik grudkowy wiąże się ze szczególnym zagrożeniem, bo niestety mamy tendencje do wyciskania wszelkich zmian skórnych, tymczasem w przypadku grudek robić tego nie wolno – pod żadnym pozorem!

Czy trądzikowi można zapobiec?

Wielu chorobom i dolegliwościom możemy zapobiegać, ale przed trądzikiem w stu procentach ustrzec się nie sposób, aczkolwiek gdy już się pojawi z powodzeniem można go leczyć przy pomocy odpowiednich środków do pielęgnacji i leków, które może przepisać nam dermatolog.

Na trądzik jesteśmy niejako skazani genetycznie, to geny decydują o tym u kogo trądzik się pojawi oraz czy będzie to trądzik grudkowy, zaskórnikowy czy (najgorszy) ropowiczy.

Jak powstaje trądzik?

Testosteron, który pojawia się w organizmach dojrzewających nastolatków sprawia, że gruczoły łojowe zaczynają wytwarzać dużo łoju (sebum) – substancji o właściwościach ochronnych. Łój ten w normalnych warunkach wydostaje się na powierzchnię skóry i chroni ją oraz porastające ją włoski. Jednak testosteron oddziałuje też na kanaliki wyprowadzające sebum, w efekcie ulegają one zwężeniu, a łój zostaje uwięziony w skórze.

To jeszcze nie koniec tego destrukcyjnego procesu, bo wraz z dużymi ilościami sebum wokół ujść gruczołów łojowych i wewnątrz zaczynają gromadzić się bakterie trądzikowe. One dodatkowo utwardzają sebum a poza tym wywołują stany zapalne, które świadczą o tym, że skóra zaczyna chorować. Zmiany zapalne są bolesne, zwłaszcza w trądziku grudkowym tj. wtedy gdy sebum tkwi głęboko w skórze.

Trądzik grudkowy i inne rodzaje trądziku wywołują dwa a szczepy bakterii beztlenowych, tzw. bakterii lipofilnych, dla których pożywką są tłuszcze (m.in. propionibacterium acnes), ale w obrębie wykwitów skórnych i stanów zapalnych pojawia się ich jeszcze co najmniej kilka.

Zakażenia bakteryjne w trądziku są bardzo poważnym zagrożeniem, toteż w niektórych ostrych postaciach trądziku dermatolodzy stosują nawet leczenie antybiotykami i lekami oddziałującymi ogólnoustrojowo, podczas gdy w walce z trądzikiem o umiarkowanym nasileniu wystarczy zazwyczaj leczenie miejscowe.

Grudki, krosty, zaskórniki…
Jak już zostało powiedziane trądzik grudkowy, tj. taki w którym dominującym rodzajem wykwitów skórnych są grudki, pojawia się stosunkowo rzadko. Najczęściej mamy do czynienia z trądzikiem mieszanym z przewagą zaskórników i nielicznymi grudkami – krosty pojawiają się sporadycznie.

W cięższych postaciach trądziku dominują z kolei grudki i krosty. W trądziku piorunującym lub skupionym cała twarz, a niejednokrotnie również ramiona i plecy wydają się być zupełnie zaatakowane, zmienione przez wykwity. Trudno wtedy rozpoznać i rozgraniczyć poszczególne ’składowe’ trądziku, którymi są:

•  grudki o zwartej, zbitej postaci, czerwone i bolesne, z niewidocznym rdzeniem z łoju, wokół którego tworzy się ropa (efekt stanu zapalnego),
• zaskórniki są bezbolesne, mogą mieć postać zamkniętą (białawe, żółtawe) lub otwartą (czarne, ciemnobrązowe),
• krosty przypominają nieco grudki, aczkolwiek można w nich wyodrębnić wyraźny rdzeń z gromadzącą się ropą – w ostrym trądziku (ropowiczym) krosty przekształcają się nawet w głębokie ropnie.

Jak postępować z trądzikiem?

Przy niewielkim lub umiarkowanym nasileniu trądziku grudkowego wystarczy odpowiednia pielęgnacja przy pomocy środków oczyszczających twarz, hamujących wydzielanie łoju, łagodzących stany zapalne i usuwających bakterie.

W innych postaciach trądziku konieczne jest leczenie dermatologiczne. Żadnych wyprysków nie należy wyciskać, a jeśli już – powinna to zrobić wykwalifikowana kosmetyczka.

Sprawdź: Nonacne tabletki na trądzik